Սյունյաց Մաղանջուղ գավառի Մազրա գյուղը. կորսված պատառներ

Մ. Քումունց, Զ. Ըռքոյան Ընդհանուր նկարագրություն Որոտանի աջափնյա լանջերին է Մազրա[1] գյուղը: Այն հավանաբար ավերվել է 18-րդ դարում, այդ պատճառով գյուղատեղին և այլ շինություններ…

Read More

Նապատ. Կապանի հրաշքներից

Ոչ միայն Բեխի, այլ ամբողջ Կապանի համար հետաքրքրություն է ներկայացնում հայտնի Նապատը1 թե՛ իր ճարտարապետական կառույցներով2, թե՛ իր հետ կապված լեգենդներով ու պատմություններով: Այն…

Read More

Խնձորեսկ. պատմաաշխարհագրական համառոտ ակնարկ

Թե՛ Հին Խնձորեսկը  և թե՛ նորը`   XX դարի   50-ական թվականներին  տեղափոխված,  գտնվում են պատմական Սյունիք  աշխարհի Մեծ Հայքի  15 նահանգներից   մեկի`   Հաբանդ[1]  գավառի  (հետագայում  …

Read More

Մխիթար Սպարապետի տապանաքարը Հին Խնձորեսկ գյուղում

Մ. Մ. Թելունց Պատմական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ 18-րդ դարի  20-ական թվականների  սկզբին Հայաստանի  արևելյան մասը,  այդ թվում Սյունիքը  և Արցախը,  գտնվում էին  Իրանի  (Պարսկաստանի) …

Read More

Օգոստոսն անցավ … Կամ՝ ամառն անց կացավ , հոտն իջնում է տուն…

Օգոստոսի 23-ին (1911թ.). մոռացված, բայց պատմական օր Կապանի համար: Այդ օրը շարք մտավ Գորիս-Ղափան հեռագրագիծը, և տեղադրվեց «Մորզե» հեռագրական ապարատը: Փակագծերի մեջ. Դեռևս 1874թ.…

Read More

Թյուրքական նկրտումները և Ս. Օրբելյանի 1513թ. ձեռագիր մատյանը

Հայկական իշխանությունները կարող են համարձակորեն և վստահաբար բարձրաձայնել, որ զավթված բնակավայրերը հայկական են՝ թեկուզ վկայաբերելով Ս. Օրբելյանի ձեռագրի բնօրինակները՝ բնիկ և հայկական անվանումներով: Այլապես…

Read More

1827թ. նկարագրող քարտեզում Գորիսն արդեն շրջկենտրոն էր

1827թ. նկարագրող քարտեզում Գորիսն արդեն շրջկենտրոն էր՝ իր շրջակա թաղամասերով. ահա Գորիսի 1820-30-ական թվականների նկարագրությունից. «Գորիս բնակավայրը ընկած է խոր կիրճում: Այս կիրճը ուշագրավ…

Read More