Սերգի դային․․․

Spread the love
Զրույց Գորիսի բարբառի Տանձատափի խոսվածքով

Սէրգի դային շատ ըշխիդիվէր մարթ էր: Համ ալ զո̈ւրո̈ւց անող էր, խօրուրթ տվօղ, քօ̈հնա-քօ̈հնա պատմութուն ալ անող: Մի օր կօլխօզի նախական թա̈․

-Գառնի՛կ, ըսօր տո̈ւ կըքինա̈ս Սէրգի դայու հինձածը կապէս: Արտէրը հինձում ին, բէրքըհավաք էր:

Ըսէցի․ «Կըքինա̈մ, մի հօքու հինձածը հինչ ա վէր, կկապէմ: Դէ հօնձն ալ մէր շինումը մնգէղավ ին անում, սկի տէսած չէմ, վէր մէրունք չինավ հօնձ անէն:

Օրը պա̈ցվա̈լ էր, մէր շինցու ասած՝ կսօր էր տա̈ռա̈լ, Սէրգին ո̈ւրա̈նց տանան տո̈ւս չէր կյա̈մ, դէ էս ալ ջահիլ տղա էմ, հմանչում էմ քինա̈մ ասէմ՝ խէ չէս կյա̈մ: Ըսէնց շաղված, զանդս կուրցրած՝ նըստալ էմ շինին մէյդանումը: Մինալ տէսա Սէրգի դային, մանգէղը կյօոտկումը, ծէրքէրը միշկին տիրա̈ծ, կյա̈մա̈: Ո̈ւրա̈ն նըհէտ զո̈ւրո̈ւց ընիլավ՝ քա̈ցիք շինի կօխկի հատիկի արտը: Սէրգին նստէց, հաց էր պիրա̈լ, պա̈ց ըրավ, սքսէց օտիլը: Պատար կէրավ, ճուր խմէց, յայլօխը հըվաքէց-կապէց տիրավ ղըրաղ:Կազէթի ղըրաղան պատար ճըղէց, թո̈ւթո̈ւնի քիսան յէքքա ջուբան տո̈ւս կալավ, մի պապռոզ պըտատէց: Նիկցրավ, թէգնըտված քաշում էր, յէս ալ կէմ ի քանդում՝ վէր իրա հինձածը խորց կապէմ: Ղաթումը քըթի յայլօխի ճօնդէրը կապէց՝ պոզէր շինէց, կօխէց կիլօխը: Պապռոoը քաշէց պրծավ, թէնգնը տված տէղան կո̈ւմշի նման տըռնգալավ դիզվէց, սա̈ս ըրավ ինձ, թա̈ ստէղ էկ: Քա̈ցի մուտացա, ասէց․

-Դէ սքսում էմ հօնձը, կրալո՞ւ էս կապէս:

Ծիծաղս յէկավ, ըսէցի․

-Սէրգի՛ դայի, մի հօգու հինձա̈ծը հինչա, վէր կարամ վէչ կապէմ:

Ալ պան չասէց: Հաքավ մինչէվ ըրմունգնին հըսնող կռնշօրէրը, ծախ ծէրքի մննէրին մննանոցնին տիրավ, մանգէղը յէրկալավ, նի մըտավ արտը, սքսէց հինձիլը: Վէչ խօսում էր, վէչ ալ աչ ու ծախ յէշում: Հազկէրը ծախ վէննավը քօմագ ընիլավ պուրում էր առաջը, ծա̈խ ծէրքավը  պօկը հըվաքում, ա̈լբիհա̈լը մնգէղավը կըտրում, մի քանի էրգան ծէղ կտրածի դաբանավը շօռ տամ, վէր ցըրէվ չըկյա̈, յիրա̈ անում մի ղրաղի: Էնքան շուշուտ էր անում կօրծը, վէր յէփ յէշում ի ո̈ւրա̈ն, աշկէրս շաղվում էր: Սիվթը հըսցնում ի հինձածը կապէմ: Վէր քանդած կէմըս պըրծավ, քինա̈ցի պատար կէմ ալ պիրէմ: Քա̈լս-կա̈լս հէնգ-վէց րօպէ անջախ կիլէր, յէկա-տէսնամ, ա՛յ մարթ, Սէրգի դային էնքան կուտակնի յա տիրա̈լ՝ հըսալա արտի կէսը: Մի ղօճճախ մարդ էրկու սըհաթումը կարալ չէր էդքան հինձի: Սըքսէցի կապիլը: Մինը վէր էս կապում ի, ինքը էրկու կուտակ էր տինո̈ւմ: Մի վախտ տէսա արտ չի մնացալ, հինչ ալ անէմ, ո̈ւրան յէննան հսնող չէմ, թա̈ մինն ալ ինձ քօմագ կյա̈, մին ա̈, կարալ չէմ: Քանի ժամ հօնձ ըրավ էտ մարթը, գո̈ւդո̈ւմ չէմ, ինքը թօղաց-քյա̈ց, հա̈լա̈ ահակին ցիրէկ կար, թա̈ շտէղ, ինձ ասէց վէչ: Յէս մնացի: Մինչէվ պէնդ մըթնիլը զօռռավ կապիլը պրծա, կըրացի ալ վէչ խօրցը հըվաքէմ ո̈ւրո̈ւր կօխկի: Էքսի օրը՝ ըռվէտանցը, յէկի խօրցէրը հըվըքէցի, կո̈ւտակ-կո̈ւտակ տիրի: Սէրգի դային այ ըթէնց ըշխիդիվէր մարթ էր:

 

***

Դէ վէր Սէրգուն նըհէտա մէր զո̈ւրո̈ւցը, մի պա̈ն ալ էմ օզում պատմէմ: Հիշքան Սէրգի դային ղէյրաթավ էր, քիշէր-ցիրկ ըշխադօղ, ո̈ւրա̈ն անա հազար հէտ բըշմօշ, թա̈մբա̈լ, անպա̈ն էր ո̈ւրա̈ն տղա Հայկան: Էն մինն ալ՝ Սարուխանը, մի պա̈ն չէր: Մին օր Սէրգի դային տէսնում ա Հայկուն ըշխըդիլիս: Ժ̈ա̈ռա̈նգը ճլօրած-ճլօրած, զօռռավ ա վէննէրը, ծէրքէրը տո̈ւրո̈ւր տամ, տէղան տըմբհան ո̈ւլո̈ւմ, ըրածն ալ վէշմի պանի նման չի: Էրգա̈ն յէշում ա,միչին էփ կյա̈մ, օզում բողմիշ իլի՝ վէր էն կրական Հայկուն միչին պան չկա: Ո̈ւրա̈ն ուտիլավ հայա տամ․

-Հայկա՛, էս քու հօր գօ̈ռռը…Ինձ անա վէր տո̈ւ յէս իլալ, քէզ անա հինչ պիտի իլի: Էս պա̈նումը շատ պա̈ն գյո̈ւդօղ Սէրգի դային դո̈ւզ չի տո̈ւս էկալ, Հայկուն խօխէրքը շատ պա̈նավ էն  քաշալ պապին:

Ս.Բ. Վարդանան     26.02.2023թ․

More From Author

Հնարավոր է՝ Ձեզ հետաքրքրի